Historiek
Zagan is ontstaan in de schoot van het Psychiatrisch Centrum Dr. Guislain. Vanaf de jaren zeventig komt er kritiek op de ‘institutiezorg’, de geestelijke gezondheidszorg in grootschalige voorzieningen vaak aan de rand van de stad. Meer en meer wordt nagedacht over ‘deinstutionalisering’ en ook in Vlaanderen worden de eerste initiatieven genomen om zorg in de maatschappij te organiseren.
Ook het Psychiatrisch Centrum Dr. Guislain begon na te denken over en te experimenteren met een aanbod buiten de muren van het ziekenhuis. In oktober 1982 huurde het een woning in Gent, om ze in te richten als doorgangswoning. Het opzet ervan was om psychiatrische patiënten te ondersteunen bij de uitbouw van een zelfstandig leven na hun opname. Beschut wonen avant la lettre dus.
In juli 1990 kwam er een wettelijk kader met erkenningsnormen voor de uitbouw van beschut wonen. Zo onstond Zagan in 1991 uit de reconversie van het P.C. Dr. Guislain. In het samenwerkingsverband participeerden naast het P.C. Dr. Guislain ook het centrum voor drughulpverlening De Sleutel, CGG Eclips en het RCGG Deinze-Eeklo-Gent. Het experimentele doorgangshuis werd ondergebracht in de nieuwe werking.
In de zomer van 1993 startte Zagan met de uitbouw van een eigen arbeidscentrum, Compagnie de Sporen. In een hoog tempo volgden bijkomende locaties, zodat in de zomer van 1995 de eerste 90 plaatsen voor beschut wonen een feit waren. In mei 1998 opende Zagan een complex met 10 studio’s in het Berouw in Gent en eind 1999 kwam er nog eens een wooncomplex met 4 studio’s bij in het begijnhof van de Lange Violettestraat. In 2003 week Zagan uit naar de stad Deine, waar 6 plaatsen kwamen.
Sinds 2011 krijgt Zagan financiële middelen uit het budget voor de pilootprojecten ‘psychiatrische zorg in de thuissituatie (PZT). Die middelen worden ingezet in twee mobiele teams in Gent en het Meetjesland.
In 2014 werden de initiatieven beschut wonen naar aanleiding van de zesde staatshervorming overgedragen van de federale naar de Vlaamse overheid. Na een moratoriumperiode werden de erkenningsnormen in 2018 aangepast. Daardoor was het niet langer een vereiste om beschut wonen als een aparte vzw te organiseren. De vzw Zagan kantelde in 2023 in in de vzw Organisatie Broeders van Liefde, het dagelijks bestuur van de werking werd overgedragen aan Zorggroep Guislain. De huizen in Deinze werden verlaten en Zagan bouwde z’n werking verder uit in de Gentse regio.
Op vandaag heeft het initiatief beschut wonen Zagan een erkenning voor 100 plaatsen, die zijn gelegen in Gent, Wondelgem, Ledeberg, Mariakerke en Gentbrugge.
Hier kan je nog meer te weten komen over de algemene ontstaansgeschiedenis van de initiatieven in België.